Επιφανείς Γαρδικιώτες

Σπυρίδων Ματσούκας

Ως το επιφανέστερο τέκνο που ανέδειξε το Γαρδίκι θεωρείται σίγουρα ο Σπυρίδων Ματσούκας. Εθνικός ποιητής, μέγας ευεργέτης, εθναπόστολος, βουλευτής και ιδρυτής της οργάνωσης “Λευκός Σταυρός” με τεράστια φιλανθρωπική δράση.

Πρωτοείδε το φως της ζωής στην Υπάτη. Οι απόψεις για το χρόνο γέννησης του διίστανται. Άλλοι μελετητές υποστηρίζουν ότι γεννήθηκε το 1873 και άλλοι το 1870.

Οι γονείς του κατάγονταν από το Γαρδίκι(υπό Οθωμανική κατοχή τότε) και είχαν υποχρεωθεί να εγκαταλείψουν το χωριό λόγω της πατριωτικής τους δράσης, μετά τη δολοφονία του θείου του Νικολάου Ματσούκα η “Καραβίδα”, σε περιοχή πλησίον του γειτονικού χωριού Αθαμανία(Μουτσιάρα).

Κατέφυγαν στην ελεύθερη Ελλάδα και στην αρχή εγκαταστάθηκαν στη Λαμία, ενώ αργότερα στην Υπάτη όπου και πλούτισαν.

Σπούδασε στη Νομική σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών κι εκεί γνωρίζει το ποιητή Μιλτιάδη Μαλακάση, γνωριμία καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία του.

Φοιτητής το 1896 πήρε μέρος στις φοιτητικές ταραχές στην Αθήνα και πολέμησε στη Κρητική επανάσταση, όπου διέπρεψε στη πολιορκία της Κανδάνου.

Το 1897 ξεσπά ο ελληνοτουρκικός πόλεμος, εγκαταλείπει τις σπουδές του και κατατάσσεται στο στρατό. Πολέμησε στις μάχες του Βελεστίνου και Δομοκού. Στην εικόνα απεικονίζεται η επιστροφή του εθελοντή Σπ.Ματσούκα στο σπίτι του στην Υπάτη μετά τον ατυχή πόλεμο, όπου τον υποδέχονται η μητέρα του και η αδερφή του.

Έγινε εμψυχωτής και μαχητής στα πεδία των μαχών, αλλά και εθνικός γυρολόγος διαλαλώντας τους στίχους του για να μαζεύει χρήματα από τους ντόπιους και τους απανταχού Έλληνες προς ενίσχυση του στόλου και του στρατού της λατρεμένης του Ελλάδας. Στην εικόνα απεικονίζεται ο μέγας δωρητής της πατρίδος Σπ. Ματσούκας, να μιλά σε ομογενείς της Αιγύπτου το 1911.

Με τα χρήματα που συνέλεξε από εράνους στην ομογένεια της Αμερικής, Αιγύπτου και Κύπρου, αγόρασε για το στόλο δύο Αντιτορπιλικά(“Κεραυνός και “Νέα Γενεά”), περιέθαλψε και προίκισε μέσω του “Λευκού Σταυρού” ορφανά του πολέμου.Τα αποτελέσματα των πράξεών του, πραγματικά αξιοθαύμαστα, δικαίως του χάρισαν τον τίτλο του Εθναπόστολου.

Το 1910 ενώ περιόδευε στο εξωτερικό προτάθηκε ως υποψήφιος βουλευτής Φθιωτιδοφωκίδας. Εξελέγη πανηγυρικά και στι 11 Οκτωμβρίου 1911 ορκίσθηκε στη Βουλή φορώντας φουστανέλα.

Παραμονές των Βαλκανικών πολέμων έβγαλε πατριωτικό λόγο και φλογερό κάλεσμα στους εθελοντές από το μπαλκόνι του ξενοδοχείου “Ολύμπια” στην αρχή της οδού Σιδηροδρόμων(νυν Ασκληπιού)στα Τρίκαλα. Εκεί απήγγειλε πρώτη φορά τους στίχους του διάσημου μετέπειτα Δημοτικού τραγουδιού: “Παιδιά απ’τον Ασπροπόταμο και το τρανό Γαρδίκι. Κι από της Μουτσιάρας τις σπηλιές, λεβέντες παλικάρια..”, που αποτελεί τον ύμνο της περιοχής και κυρίως του τόπου καταγωγής του ποιητή, το Γαρδίκι. Στην εικόνα της δεκαετίας του 70, απεικονίζεται το ιστορικό μπαλκόνι του ξενοδοχείου “Ολύμπια”.

Πέθανε το 1828 και στη κηδεία του παρευρέθη μεταξύ άλλων ο προσωπικός του φίλος Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος.
Ενσωματωμένη εικόνα

Νικόλαος Γαρδικιώτης του Σωτηρίου

Γαρδικιώτης Νικόλαος του Σωτηρίου. Βουλευτής Τρικάλων, καταγόμενος εκ Γαρδικίου Ασπροποτάμου. Γεννήθηκε το 1872.

Σπούδασε νομικά και το 1898 διορίστηκε δικηγόρος στα Τρίκαλα. Αργότερα εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και συνέχισε το επάγγελμά του. Αναμείχθηκε στην πολιτική και το 1905 εκλέχτηκε για πρώτη φορά βουλευτής Τρικάλων.

Η πολιτική του σταδιοδρομία κράτησε πάνω από 30 χρόνια και κυριάρχησε στην πολιτική ζωή του τόπου. Διατέλεσε αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων (1912-1915) και μάλιστα όρκισε τον Στρατηλάτη Βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄ στις 5-3-1913, όταν αυτός ανέβηκε στο θρόνο μετά τη δολοφονία του Γεωργίου Α΄.

Ο κορυφαίος Γαρδικιώτης επιστήμονας Κωνσταντίνος Μπαλάνης

Ο Κωνσταντίνος Μπαλάνης γεννήθηκε στις 29 Οκτωμβρίου 1938 στα Μεγάλα Καλύβια Τρικάλων, όπου ο πατέρας του ήταν ράφτης και μετανάστευσε στην Αμερική για σπουδές το 1955.

Έλαβε το πρώτο πτυχίο του (BSEE) από το Πολυτεχνικό Ινστιτούτο της Βιρτζίνια το 1964, το μεταπτυχιακό του δίπλωμα (ΜΕΕ) από το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια το 1966, και το διδακτορικό του ηλεκτρολόγου μηχανικού από το Πανεπιστήμιο της Πολιτείας του Ohio το 1969.

Από το 1964 μέχρι το 1970 εργάστηκε στη NASA και από το 1970 μέχρι το 1983 στο τμήμα ηλεκτρολόγων μηχανικών του Πανεπιστημίου της Δυτικής Βιρτζίνια.

Το 1983 διορίστηκε στο Πανεπιστήμιο της Πολιτείας της Αριζόνα, όπου είναι καθηγητής της ηλεκτρολογίας και διευθυντής του κέντρου τηλεπικοινωνιακών ερευνών του ιδίου Πανεπιστημίου. Διδάσκει ηλεκτρομαγνητική θεωρία, κεραίες και μικροκυματικά κυκλώματα σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο.

Έχει λάβει το βραβείο του εξόχοντος μέντορος μεταπτυχιακών του Πανεπιστημίου της Αριζόνα (1996), το βραβείο εξαίρετης διδασκαλίας από τη σχολή μηχανικών του Πανεπιστημίου της Αριζόνα (1987-88), το βραβείο προσωπικών επιτευγμάτων από το Ινστιτούτο Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών για το 1989, και το ειδικό βραβείο επαγγελματισμού από το ΙΕΕΕ (phoenix section) για το 1992.

Συνέντευξη στην εφημερίδα “Καθημερινή”

Ο κορυφαίος Τρικαλινός επιστήμονας Κωνσταντίνος Μπαλάνης: «Επαναπαυτήκαμε στη δύναμη της Iστορίας μας και δεν δημιουργήσαμε μια ταυτότητα»

H ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Ζώντας στη διασπορά εδώ και 55 χρόνια, αισθάνομαι πραγματικά Eλληνας. Η ελληνικότητα, που την αποκτάμε από τα πρώτα βήματά μας, γίνεται εύκολα αντιληπτή στους άλλους, καθώς είμαστε λαός έντονα εκφραστικός. Αυτό, λοιπόν, το αίσθημα της ελληνικότητας επιδιώκουμε να το μεταδώσουμε και στις νεότερες γενιές.

Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.

Τη νοσταλγία, που είναι συνδεδεμένη με το φυσικό τοπίο του Ασπροποτάμου και της Πίνδου.

Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.

Eκείνος που διακρίνεται για την αφοσίωσή του στην οικογένεια, τη δεοντολογία του στο χώρο εργασίας, το φιλότιμο και τη θρησκευτικότητά του.

Αυτό που με χαλάει.

Οτι οι Ελληνες, που υπήρξαν πρωτοπόροι στα μαθηματικά, αντιμετωπίζουν σε αυτήν τη μεγάλη χρηματοοικονομική κρίση σοβαρότατα οικονομικά προβλήματα, εξαιτίας της απληστίας ορισμένων, που οι ίδιοι πλούτισαν, θυσιάζοντας την ευημερία της χώρας και των πολιτών της.

Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;

Αναμφισβήτητα προσόν. Εμείς, οι Ελληνες της διασποράς, καυχιόμαστε γι’ αυτό!

Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;

Οι πρόγονοί μας έθεσαν τον πήχυ τόσο ψηλά, που είναι σχεδόν αδύνατον να τον φτάσουμε. Επαναπαυτήκαμε στη δύναμη της Ιστορίας μας και δεν δημιουργήσαμε νέα ταυτότητα. Ωστόσο, σύγχρονοι Ελληνες συνεισέφεραν τα μέγιστα σε διάφορους τομείς, όπως την Ιατρική -λαμπρό παράδειγμα είναι ο Dr. Γεώργιος Νικόλαος Παπανικολάου-, τη μηχανική, τη φιλοσοφία, τον αθλητισμό. Στη διασπορά έχουμε ξακουστά ονόματα και στην πολιτική, όπως τον Μιχάλη Δουκάκη.

Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο κόσμο;

Η ελληνική καταγωγή μας αποτελεί, προς το παρόν, την ταυτότητά μας στον σύγχρονο κόσμο. Oφείλουμε να τη διαφυλάξουμε, αλλά και να επικυρώσουμε τη σύγχρονη ελληνική ταυτότητά μας, μέσα από τα έργα και την πορεία μας στη ζωή.

Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα.

«Γιατί» μετανάστευσα στην Αμερική; Ο λόγος, βέβαια, ήταν οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπισε η οικογένειά μου εξαιτίας του πολέμου και των πολιτικών αναταραχών που βίωνε η Ελλάδα. Πέταξα το «πρέπει» της επιστροφής όταν, στην πρώτη επίσκεψή μου στην πατρίδα ύστερα από έντεκα ολόκληρα χρόνια, διαπίστωσα ότι οι ευκαιρίες για μόρφωση δεν ήταν ικανοποιητικές.

Ο Ελληνας ποιητής μου.

Ο Διονύσιος Σολωμός.

Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.

Η ανατροφή μου έως κάποια ηλικία στην Ελλάδα. Αποτελεί για μένα προνόμιο – σκληραγωγήθηκα, έμαθα να σέβομαι την επαγγελματική δεοντολογία, τον πολιτισμό, τη θρησκεία, την ελευθερία και τη γλώσσα της πατρίδας μου. Ολες οι επιτυχίες και οι αποτυχίες της ζωής με παραπέμπουν στις ρίζες μου.

Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.

Οι Ελληνες έθεσαν τον θεμέλιο λίθο της δημοκρατίας, δημιούργησαν τον ανυπέρβλητο αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, υπήρξαν πρωτοπόροι – οι Ολυμπιακοί Αγώνες, το Πυθαγόρειο Θεώρημα, ο Ορκος του Ιπποκράτη μάς ορίζουν. Η σύγχρονη οδός των Ελλήνων ταυτίζεται με την οικουμενική διάκρισή τους σε τομείς δράσης, κυρίως των επιστημών

Ντούλας(Κώστας) Στεργιόπουλος

Δικηγόρος και Βουλευτής. Πρόεδρος επί πολλά έτη του Συνδέσμου Επιστράτων Τρικάλων και ιδρυτής του “Ευεργετικού Συλλόγου Γαρδικίου – Αθαμάνων”, με σκοπούς ευεργετικούς και κοινωνικούς, με έδρα το Γαρδίκι. Ο σύλλογος αναγνωρίστηκε επίσημα το 1905.

Πρόσφερε πελώριες υπηρεσίες στους κατοίκους του Γαρδικίου και εώρταζε κάθε χρόνο στην 1η Ιουλίου τους προστάτες του Άγιους Ανάργυρους, τους οποίους είχε ζωγραφισμένους στη μεγάλη μεταξωτή Σημαία του, καθώς και σε μεγάλη Εικόνα των Αγίων, που σώζεται στην εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.

Το πανηγύρι γίνονταν στην γραφική εξοχή Αγία Τριάδα, κοντά στο εξωκκλήσιο του Προφήτη Ηλία, όπου τελούνταν Θεία Λειτουργία, χοροί με λαϊκά όργανα και τραγούδια και μοιράζονταν σε όλους κρέας μαγειρεμένο στο καζάνι με μπουγούρι το λεγόμενο από τους Γαρδικιώτες «μπλότςου».

Στο Σύλλογο αυτό πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους σχεδόν όλες οι φάρες των Γαρδικιωτών.

Καθήκον όλων των Γαρδικιωτών, πρέπει να είναι, το κράτημα, του ιστορικού αυτού Συλλόγου σε διαρκή δράση μέσα στους σκοπούς του, μακριά από πολιτική και άλλες σκοπιμότητες, όπως είπαν οι πρωτοπόροι εκείνοι Γαρδικιώτες που τον ίδρυσαν εδώ και 116 ολόκληρα χρόνια.

Ο διεθνούς φήμης μουσικός Δημήτρης Σγούρος

Ο Δημήτρης Σγούρος (γενν. 30 Αυγούστου 1969) είναι παγκοσμίου φήμης Έλληνας πιανίστας του κλασικού ρεπερτορίου. Γιος του Σωτήρη και της Μαριάνθης, ο Δημήτρης Σγούρος γεννήθηκε στην Αθήνα και άρχισε να λαμβάνει μαθήματα μουσικής από την ηλικία των τεσσάρων ετών. Ήδη από τα πρώτα του χρόνια χαρακτηρίστηκε ως «παιδί-θαύμα», δίνοντας το πρώτο του ρεσιτάλ όντας επτά χρονών.
Στα οκτώ του εγγράφεται στο Ωδείο Αθηνών όπου και παρακολουθεί μαθήματα πιάνου με καθηγήτρια την Μαρία Χαιρογιώργου-Σιγάρα.
Μέχρι τα δώδεκά του έχει ήδη κερδίσει αρκετούς διαγωνισμούς πιάνου, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Το 1982 εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Κέρνεγκι Χώλ της Νέας Υόρκης, ερμηνεύοντας το 3ο κοντσέρτο για πιάνο του Ραχμάνινοφ υπό τη διεύθυνση του Μστοσλάβ Ροστοπόβιτς.
Πριν κλείσει τα δεκατρία του χρόνια αποφοιτά από το ωδείο με δίπλωμα πιάνου, πρώτο βραβείο και χρυσό μετάλειο. Συνεχίζει τις σπουδές του στη Βασιλική Ακαδημία των Τεχνών στο Λονδίνο και το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ στις ΗΠΑ· ως απόφοιτος της Ακαδημίας κατακτά την υψηλότερη βαθμολογία που έχει ποτέ απονεμηθεί, ενώ ταυτόχρονα κάνει ένα μεταπτυχιακό στα μαθηματικά, στο Πανεπιτήμιο της Οξφόρδης.
Έκτοτε έχει εμφανιστεί εκατοντάδες φορές σε συναυλίες και ρεσιτάλ σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπράττοντας με καταξιωμένους μουσικούς και μαέστρους, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγονται και τα ηχηρά ονόματα των Χέρμπερτ φον Κάραγιαν, Λέοναρντ Μπέρνστάιν και Γεβγένι Σβετλάνοφ. Εξίσου αξιοσημείωτη είναι και η δισκογραφία του, έχοντας ηχογραφήσει για πολλές εταιρείες, μεταξύ αυτών στην ΕΜΙ.
Για το άρτιο του παιξίματός του, ο Πωλονο-Αμερικανός πιανίστας Αρτούρ Ρούμπινστάιν, είπε «ό,τι καλύτερο έχω ακούσει ποτέ».

Χαιρετισμός του μεγάλου μουσικού προς τους συμπατριώτες του:

“Το Γαρδίκι είναι τόπος καταγωγής όχι μόνο του πατέρα μου αλλά κατά μεγάλου μέρους και δικής μου καταγωγής.

Ότι η οικογένεια Σγούρου κατάγεται από ένα τόσο όμορφο Βλάχικο χωριό, είναι χαρά, τιμή και καμάρι μου !

Όταν δε με ρωτούν στις διάφορες συνεντεύξεις μου για το τόπο καταγωγής μου πάντα το τονίζω !

Όμορφα χρόνια, ξένοιαστα με παππού, γιαγιά, συγγενείς, γείτονες και φίλους, που με αγαπούσαν και τους αγαπούσα !

Με τα συνομήλικα παιδιά πού παίζαμε και τσακωνόμασταν κάποιες φορές αλλά πάντα περιμέναμε το επόμενο καλοκαίρι για να ξαναβρεθούμε.

Ωραία πρωινά και βραδυές στη πλατεία, πίσω από την εκκλησία και τα μαγαζιά με όλη μου την οικογένεια, θείους, θείες και αργότερα που απέκτησα το μικρότερο αδερό μου Κώστα, τώρα πια γιατρό παθολόγο/εντατικολόγο, Επιμελητή Α` και με δική του ωραία οικογένεια.

Δυό ακόμα Σγούρους, δύο Σγουράκια.! Το νεότερο Σωτήρη/Ερμή και το δίδυμο αδερφό του Αναστάση/Απόλλωνα, του συγχωρεμένου του άλλο παππού το όνομα.

Ο αδερφός μου ο Κώστας ακόμη και τα τελευταία χρόνια έρχοταν τακτικά, με τους γονείς μου και τη γυναίκα του στο χωριό.

Αγαπά κι αυτός πολύ το παλιό πατρογονικό μας σπίτι εκεί και το χαίρεται πολύ.

Αντίθετα εγώ λόγω πολλών συνθηκών έχω αρκετά χρόνια να ανέβω στο Γαρδίκι αλλά πάντα το έχω στο μυαλό μου !

Θυμάμαι τις βόλτες στο Κόμανο, στο Γουλά, στο Μοναστήρι, εκδρομές στα κοντινά χωριά και πολλά ακόμη όφορφα γεγονότα που τα αναπολώ με αγάπη.!

Όλους σας θυμάμαι και σας αγαπώ. Νιώθω υπερήφανος εγώ και η οικογένειά μου για τόπο καταγωγής μας.

Την αγάπη και τις ευχές μου σε όλους τους συγχωριανούς μου καθώς και τους φίλους στα γειτονικά χωριά, που διατηρούμε οικογενειακές και ζεστές σχέσεις.”